Between Function and Concept | IAMEVERYTHING.CO

I AM EVERYTHING

LOOKING ON EVERYTHING ?

EXPLORE ON EVERYTHING

Between Function and Concept

เราทุกคนคงเคยได้ยินคำกล่าวที่ว่า สถาปัตยกรรมคือส่วนผสมของวิทยาศาสตร์และศิลปะ การออกแบบสถาปัตยกรรมนั้นเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยทั้งหลักการทางวิทยาศาสตร์และความสามารถทางศิลปะ

ในขณะที่คำกล่าวนี้ดูเหมือนจะอธิบายธรรมชาติของสถาปัตยกรรมอย่างมีเหตุผล แต่ถ้าเราลองถามตัวเองอีกครั้ง เราอาจพบคำถามที่เพิ่มมากขึ้น มากกว่าคำตอบ สถาปัตยกรรมเป็นวิทยาศาสตร์อย่างไร สถาปัตยกรรมนั้นเป็นศิลปะได้มากน้อยแค่ไหน ทั้งสองสิ่งจำเป็นต้องรวมกันจริงหรือ แล้วจะรวมกันได้อย่างไร?

สาเหตุหนึ่งอาจเป็นด้วยความเคยชินในการแบ่งแยกประเภทของงานสถาปัตยกรรมที่ค่อยๆ ฝังรากในระบบความคิดของเรา เมื่อพูดถึงงานสถาปัตยกรรม โดยเฉพาะในสถาบันการศึกษา นอกจากเราจะแบ่งงานไปตามประเภทการใช้งานหรือ Building Type เช่น โรงเรียน โรงพยาบาล พิพิธภัณฑ์ อนุสรณ์สถาน ฯลฯ แล้ว ในบางครั้งเรายังแบ่งประเภทของงานไปตามกรอบ ทิศทางหรือแนวทางการสร้างงาน เช่นงานนี้เป็นงาน Function หรืองานที่เน้นประโยชน์ใช้สอย งานนั้นเป็นงาน Concept หรืองานที่เน้นแนวความคิด การพูดถึงงานสถาปัตยกรรมโดยแบ่งประเภทความคิดในรูปแบบนี้ แน่นอนว่าเป็นสิ่งสะดวกเข้าใจง่าย เห็นภาพชัดเจน แต่ในขณะเดียวกันก็บิดเบือนธรรมชาติของงานสถาปัตยกรรม แยกความคิดออกเป็นสองส่วน ทำให้เราเข้าใจว่างานทั้งสองประเภทเป็นงานที่มีลักษณะขัดแย้งกัน ฉะนั้นในสายตาผู้รักเหตุผลของการใช้งาน งานคอนเซ็ปต์นั้นก็จะเป็นงานที่เข้าใจยาก เป็นเรื่องของนามธรรมคล้ายความคิดจากโลกอื่น เข้าถึงได้ลำบาก ในขณะที่ในสายตาของผู้รักจินตนาการและการค้นหาสิ่งแปลกใหม่ งานฟังก์ชันก็จะเป็นงานที่จืดชืด เต็มไปด้วยระบบกฎเกณฑ์ไร้ชีวิตชีวา ความคิดดังกล่าวทำให้ทั้งสองกลุ่มความคิดเกิดความเกรงกลัว ไม่ไว้ใจกัน อาจถึงขั้นรังเกียจ พยายามหลีกหนีซึ่งกันและกัน จึงยากที่จะเกิดผลงานสถาปัตยกรรมของนักศึกษา ที่มีความสมดุลย์ขึ้น

ด้วยเหตุนี้ การแบ่งแยกการออกแบบสถาปัตยกรรมเป็นงานฟังก์ชัน และงานคอนเซ็ปต์ จึงเป็นสิ่งที่ไม่ช่วยให้เราเข้าใจธรรมชาติของการสร้างสรรค์ทางสถาปัตกรรม การเรียนการสอนสถาปัตยกรรม แทนที่จะเริ่มต้นด้วยวิทยาศาสตร์ และศิลปะ ที่ดูจะแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ทำให้เด็กๆ มองแทบไม่ออกว่าทั้งสองระบบความคิดนี้จะทำงานร่วมกันได้อย่างไร สถานศึกษาต่างๆ ในประเทศไทยเอง เริ่มหันมามองงานสถาปัตยกรรมว่าเป็นแขนงวิทยาการที่มีพื้นฐานทางปรัชญาสัมพันธ์กับสาขามานุษย์วิทยา สังคมวิทยาและปรัชญา การเรียนสถาปัตยกรรม ก็จะเป็นการเริ่มต้นด้วยพื้นฐานวิชาทางมานุษย์วิทยาและปรัชญา เพื่อให้เกิดความเข้าใจว่ามนุษย์คืออะไร สัมพันธ์กับมนุษย์ด้วยกันเองในระบบสังคมและสัมพันธ์กับสิ่งอื่นๆในโลกอย่างไร ทำไมมนุษย์จึงมีความต้องการในรูปแบบต่างๆ ทั้งในด้านการใช้สอยทางกายภาพตลอดจนความต้องการทางจินตภาพหรือความคิดเชิงสัญลักษณ์ และความต้องการเหล่านี้มีวิธีการตอบสนองได้อย่างไร หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นระบบการศึกษาที่เน้นการตั้งคำถามและความเข้าใจธรรมชาติความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และสถาปัตยกรรมประเภทต่างๆ เป็นการเรียนการสอนบนรากฐานของปัญหาหรือ Problem Based เพื่อให้รู้ว่าทำเพื่ออะไร มากกว่าการสอนเพื่อให้ทราบว่าทำอย่างไร การเป็นสถาปนิกจึงเริ่มต้นจากการคิดก่อนการทำเสมอ

แต่แน่นอนว่าความต้องการทางกายภาพไม่ใช่ปัจจัยเดียวที่เป็นตัวขับเคลื่อนวิถีชีวิตมนุษย์และสังคม มนุษย์มีความคิด อารมณ์ ความรู้สึก ความทรงจำ และจินตนาการ สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นจึงตอบสนองธรรมชาติเหล่านั้นในรูปของการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์และสุนทรียภาพที่หลอมเป็นหนึ่งเดียวกับความต้องการทางกายภาพและการใช้สอยอย่างไม่สามารถแยกจากกันได้ เมื่อเราสามารถเข้าใจเหตุผลของความต้องการด้านต่างๆ ของมนุษย์ สิ่งที่เราออกแบบเพื่อการอยู่ไม่ว่าเราจะเรียกมันว่าอะไรก็จะอยู่ในกรอบของเครื่อข่ายความสัมพันธ์นั้นไปโดยปริยาย ไม่จำเป็นที่เราจะต้องแยกแยะว่าสิ่งที่เราออกแบบนั้นมีเหตุผลและมีความเป็นศิลปะมากน้อยเพียงใด

ตัวอย่างวิทยานิพนธ์ ของนักศึกษาชั้นปีที่ห้า จากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร จำนวนหนึ่ง ที่เลือกมานี้ ไม่ได้เป็นตัวแทนของงานที่ดีที่สุดจากสถาบันใดสถาบันหนึ่ง แต่เป็นตัวแทนของการพยายามดิ้นรนตอบคำถามดังกล่าว ของเด็กๆ ที่พยายามจะค้นหาสมดุลย์ระหว่างความจริงและจินตนาการ สมดุลย์ระหว่างประโยชน์ใช้สอยที่ควรจะเป็นและแนวความคิดที่พวกเค้ามี มันจึงไม่ใช่ทั้งงานฟังก์ชั่น และไม่ใช่งานคอนเซ็ป แต่เป็นความพยายามของเด็กๆ ที่จะตอบคำถามถึงความสัมพันธ์ระหว่าง เหตุผล ความหมาย การแสดงออก เทคโนโลยี และสุนทรียภาพ ในเวลาเดียวกัน ซึ่งจุดมุ่งหมายของเด็กๆเหล่านี้ ก็คือการพยายามค้นหากระบวนการที่จะสร้างความเข้าใจว่า ทุกสิ่งที่จำเป็นจะต้องเกิดขึ้นในงานสถาปัตยกรรมนั้นจะเกิดขึ้นพร้อมๆ กันได้อย่างไร

ขอบเขต | เชื่อมต่อ | ปฏิสัมพันธ์ - ความต่อเนื่องของที่ว่างในสถาปัตยกรรม : สนามบินดอนเมือง

อรณา โลหะศิริพงศ์

ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการก่อรูปของพื้นที่กับการทํางานของระบบทางสัญจร / speed ในการเคลื่อนที่ที่แตกต่างกัน / การสร้างการรับรู้ทิศทางจากระบบการสัญจร / ปฏิสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มคนที่ใช้งานในกลุ่มพื้นที่ต่างกัน / ปฏิสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่ภายใน และการรับรู้สภาพแวดล้อมภายนอก โดยทดลองผ่านการออกแบบสนามบินดอนเมือง

ปฏิสัมพันธ์ในความแตกต่าง / ย่านบางรัก

พิชชาภา วิภาวิวัฒน์

ศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาพื้นที่ย่านบางรัก จากความสัมพันธ์ของโปรแกรมที่แตกต่างกันที่มีอยู่ในบริบท ตั้งแต่ โรงเรียน โบสถ์ โรงแรม และชุมชน / เพื่อพัฒนาการใช้สอยที่ทุกโปรแกรมสามารถแชร์พื้นที่ และการใช้งาน / เพื่อประโยชน์กับทั้งผู้ใช้สอยที่อยู่ในพื้นที่เดิม และผู้ใช้สอยใหม่ ที่จะมีส่วนทำให้ย่านมีชีวิตชีวา

เมือง-ความสัมพันธ์ระหว่างคนและพื้นที่แบบไทยๆ / วังหลัง-ท่าเตียน

จิรวัชร์ อานนท์วัฒนา

ศึกษาลักษณะเฉพาะของการใช้พื้นที่สาธารณะแบบไทยๆ / ระดับของความเป็นสาธารณะ / เพื่อพัฒนาเป็นโปรแกรมที่มีความสัมพันธ์กับโปรแกรมเดิม และโปรแกรมใหม่ ที่จะเอื้อให้เกิดพื้นที่สาธารณะใหม่บนรากฐานของบริบทเดิมในหลากหลายระดับ

สมดุลระหว่างสถาปัตยกรรมและบริบท / ท่าเตียน, วิทยุ

สัณหจุฑม พลอยบุตร

ศึกษาแรงผลัดดันของบริบท ทั้งบริบททางกายภาพ และอุดมคติ ที่มีผลต่อการเกิดของโปรแกรม และมีผลต่อการก่อรูปของอาคาร โดยเลือกศึกษาบริบทที่แตกต่างสองขั้ว ของพื้นที่ ท่าเตียน และพื้นที่ถนนวิทยุ

ตึกแถวในบริบทชุมชนเมืองที่เปลี่ยนไป

ศตพร นุชฉิม

ศึกษา typology ของตึกแถว กับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไป และความเป็นไปได้ในการพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่าง unit และความสัมพันธ์กับบริบทในรูปแบบใหม่ ที่ตอบโจทย์ทางสังคมวัฒนธรรมในปัจจุบัน ในย่านที่แตกต่างกันคือบางลําพู และสามย่าน

การรับรู้ความแตกต่างของพื้นที่ภายใต้การแสดงตัวออกอย่างเบาบาง 

วัศพล บรรจงทัด

ศึกษาธรรมชาติของการปิดล้อมพื้นที่ทางสถาปัตยกรรม ตั้งแต่ demarcation - boundary - enclosure โดยทดลองกับโปรแกรมที่ต้องการการปิดล้อมที่แตกต่างกันอย่างสุดขั้ว ได้แก่ โรงพยาบาล และพื้นที่แสดงงานศิลปะ

การเชื่อมโยงความหลากหลายในชุมชนย่านกะดีจีน

อัญนุช แก้วพฤหัสชัย

ตั้งคําถามเกี่ยวกับสมดุลย์ระหว่างการเป็นย่านชุมชนดั้งเดิม และการใช้ชีวิตในชุมชน กับการเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและการมาเยือนของผู้คนภายนอก

TAG

design
architecture

Between Function and Concept

ARCHITECTURE/Architecture

May 2019

CONTRIBUTORS

Tonkao Panin

RECOMMEND

DESIGN/Architecture
The Baptist อาคารศูนย์ชุมชนชาวคริสต์ที่ถูกปรับปรุงให้แปลกตา เปิดกว้าง และมีความหมายต่อผู้คน โดย PHTAA
ในตอนนี้เราขอนําเสนอผลงานออกแบบสถาปัตยกรรมที่แปลกและแตกต่างจากตอนที่ผ่านมา คือเป็น โครงการสถาปัตยกรรมที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมของชุมชนทางศาสนาคริสต์ แต่ในขณะเดียวกันก็เป็น พื้นที่ที่ถูกใช้งานในรูปแบบอันหลากหลาย อย่างพื้นที่ให้เช่าเชิงพาณิชย์ต่างๆ อีกด้วย โครงการแห่งนี้ มีชื่อว่า The Baptist
Panu BoonpipattanapongOctober 2025
DESIGN/Architecture
Vows Villa วิลล่าแห่งพิธีแต่งงานที่แฝงตัวอยู่ท่ามกลางสภาพแวดล้อมธรรมชาติริมทะเลเกาะสมุย โดย POAR
ในตอนนี้เราขอนำเสนอผลงานออกแบบสถาปัตยกรรมที่แตกต่างจากในตอนที่ผ่านๆ มา คือเป็นโครงการสถาปัตยกรรมที่เป็นวิลล่าสไตล์โมเดิร์นที่ตั้งอยู่อย่างโดดเด่นท่ามกลางต้นไม้ใบเขียวขจีบนชายหาดริมทะเลของเกาะสมุย แล้ววิลล่าแห่งนี้ก็ไม่ใช่วิลล่าพักตากอากาศตามปกติธรรมดา หากแต่เป็นสถานที่จัดงานแต่งงานริมทะเลที่มีชื่อว่า Vows Villa นั่นเอง
Panu BoonpipattanapongSeptember 2025
DESIGN/Architecture
Simple Art Museum และ Simple Design Archive โดย HAS design and research : พิพิธภัณฑ์ร่วมสมัยในมณฑลอันฮุย ประเทศจีน ที่ต่อยอดคุณค่าจากบริบทของเมือง
เราเคยนำเสนอ 3 โปรเจกต์ออกแบบของ Jenchieh Hung + Kulthida Songkittipakdee / HAS design and research ที่สร้างประสบการณ์ใหม่ให้กับงานรีเทลด้วยการผสานรูปแบบพิพิธภัณฑ์เข้ากับความเป็นโชว์รูมเฟอร์นิเจอร์ชั้นนำระดับโลก ที่ตั้งอยู่ในเมืองเหอเฝย์ ประเทศจีน ครั้งนี้เรายังมีอีก 2 โปรเจกต์ซึ่งตั้งอยู่ภายนอกอาคาร ประกอบด้วย Simple Art Museum และ Simple Design Archive โดยเรื่องของบริบทเชิงพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นที่สภาพแวดล้อม ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และสังคม ยังคงนำมาเป็นส่วนประกอบในแนวคิดการออกแบบที่ถ่ายทอดผ่านภาษาทางสถาปัตยกรรมในแบบ HAS design and research อยู่
EVERYTHING TEAMJune 2025
DESIGN/Architecture
OB House by THE OTHERS บ้านที่ตอบโจทย์รสนิยมและตัวตนของผู้อาศัย ภายใต้สถาปัตยกรรมมินิมอลที่มีเอกลักษณ์
บ้านหลังแรกที่สร้างขึ้นเองของคุณออมมี่ และคุณแบงค์ -ปรีดากร เมรเกรียงชัย Co-Founder แห่งแบรนด์ Gentle RAM บ้าน ที่ตอบโจทย์รสนิยมของทั้งสองที่หลงใหลในความ Timeless และการอยู่อาศัยที่อยู่สบาย เรียบง่าย พร้อมจัดระเบียบชีวิตในบ้านได้อย่างลงตัว บ้านที่ทุกพื้นที่ และทุกฟังก์ชั่นที่ทาง THE OTHERS ผู้ออกแบบได้ขบคิดมาอย่างพิถีพิถันไม่ต่างกับเสื้อผ้าที่เทรลเลอร์เมดให้พอดีกับเจ้าของบ้าน
EVERYTHING TEAMa year ago
DESIGN/Architecture
เรียนรู้แนวคิด “Karamarishiro” ปรัชญาทางสถาปัตยกรรมของ Akihisa Hirata สถาปนิกชาวญี่ปุ่นที่ทรงอิทธิพลระดับโลก
หนึ่งในกิจกรรมจากเวที TOSTEM Asia Design Award (TADA) ซึ่งจัดขึ้นโดย TOSTEM เพื่อเฟ้นหาผลงานสถาปัตยกรรมในเอเชีย ที่มุ่งให้ความสำคัญกับเรื่องของธรรมชาติ ผสานเข้ากับนวัตกรรมการอยู่อาศัยสมัยใหม่ ตอบโจทย์ทั้งผู้ใช้งาน และร่วมเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อมยั่งยืน ซึ่งนอกจากผู้ชนะรางวัลจะได้ร่วมเดินทางไปรับรางวัลที่ประเทศญี่ปุ่นแล้ว ยังได้พบปะกับ Akihisa Hirata สถาปนิกชาวญี่ปุ่นที่มีชื่อเสียงระดับโลก ที่มาแชร์มุมมองแนวคิดการออกแบบโปรเจกต์ต่าง ๆ ตั้งแต่งาน Installation Art บ้านพักอาศัย จนถึงอาคารสาธารณะ ซึ่งความน่าสนใจนอกเหนือจากเอกลักษณ์ภาษาทางสถาปัตยกรรมที่ถ่ายทอดผ่านฟอร์ม และสเปซที่โดดเด่น และเป็นที่จดจำแล้วนั้น สำคัญคือปรัชญาหลักที่เป็นรากฐานความคิดของ Hirata สู่การพัฒนาเป็นสถาปัตยกรรมน่าทึ่งเหล่านั้น ซึ่งเราจะมาเจาะลึกแนวคิดที่ว่านั้นกัน
By TOSTEM
EVERYTHING TEAMa year ago
DESIGN/Architecture
เจาะลึกแนวคิด 2 ผลงานออกแบบจากภาคเหนือ ที่ชนะรางวัล TOSTEM ASIA DESIGN AWARD 2024
ผสานบริบทธรรมชาติ สอดรับกับวัฒนธรรมท้องถิ่นได้อย่างลึกซึ้ง พร้อมถ่ายทอดสู่เอกลักษณ์ภาษาทางสถาปัตยกรรม ที่เติมเต็มทั้งสุนทรียศาสตร์ และตอบโจทย์การใช้ชีวิตผู้อยู่อาศัยได้ทุกมิติ คือจุดร่วมหลักของสองผลงานออกแบบบ้านที่ตั้งอยู่ใน 2 จังหวัดทางภาคเหนือ ที่คว้ารางวัล TOSTEM ASIA DESIGN AWARD 2024 (TADA 2024) ในกลุ่มประเภท “Special Mention for Sustainable Living” มาครอง
By TOSTEM
EVERYTHING TEAMa year ago

We use cookies, localStorage and other technologies (collectively, "cookies") to recognise your browser or device, learn more about your interests, and provide you with essential features and services and for additional purposes. ( see details )

Do not show this again.