แปลกแยกเหมือนในนิยาย เดียวดายในเมืองโรแมนติก :
มันไม่ใช่วันพิเศษ ไม่มีสัญญาณบอกเหตุล่วงหน้า ทุกๆ อย่างเกิดขึ้นอย่างเงียบเชียบ ราวกับเป็นเรื่องธรรมดาที่สุด ไม่มีที่มาที่ไป ไม่มีเหตุผลที่สมเหตุสมผล แค่เกิดขึ้น ฟรันซ์ คาฟคา มักเริ่มต้นงานเขียนแบบนั้น และในเช้าแสนเรียบง่ายแบบเดียวกัน ฉันก็ตื่นขึ้นมาพบตัวเองอยู่กลางเมืองหลวงของสาธารณรัฐเช็กอีกครั้ง
คาฟคา นักเขียนเอกผู้ยิ่งใหญ่และมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อวงการวรรณกรรมตะวันตกในศตวรรษที่ 20 เกิด เติบโต และใช้ชีวิตส่วนใหญ่ในกรุงปราก ความจริงก็คือ ร่างไร้ชีวิตของเขายังถูกฝังที่นี่อีกด้วย
สำหรับคาฟคา ปรากคงจะถูกเรียกว่าเป็นบ้านได้ไม่ผิดนัก สำหรับปราก คาฟคาคือความภาคภูมิใจสำคัญที่สะท้อนจิตวิญญาณของเมือง ดังนั้นไม่ว่าในร้านกาแฟ ในพิพิธภัณฑ์ ป้ายถนน รูปปั้น ในการแสดงตั้งแต่บทละครเวทียันบัลเล่ต์ หรือแม้แต่บนของที่ระลึกและโปรแกรมทัวร์ ชื่อ หน้า ผลงาน และเรื่องราวชีวิตของคาฟคาปรากฏตัวในทุกที่ เรียกว่าต่อให้คุณไม่เคยได้ชื่อตาคนนี้มาก่อนเลยทั้งชีวิต คุณก็ยังต้องเห็นการมีอยู่ของเขาจนกลายเป็นแทบจะเพื่อนสนิทกันไปเลยในปราก
ว่ากันว่าอาการเหงาอาจเกิดขึ้นกับเราเวลาอยู่แปลกที่ เอาเข้าจริง สำหรับฉัน เป็นตัวหนังสือของเขาต่างหากที่พาให้จมลงไปในความแปลกแยกและเดียวดายอย่างไม่มีที่สิ้นสุด จะเป็นนิยาย เรื่องสั้น จดหมาย หรือไดอารี่ส์ หากได้ลองพลิกอ่านงานของเขาสักชิ้น คุณอาจมองเมืองแสนโรแมนติกที่เป็นจุดหมายในฝันของใครหลายคนแห่งนี้ในมุมที่ต่างไปเลย กรุงปรากของคาฟคาถูกรื้อและสร้างขึ้นใหม่ครั้งแล้วครั้งเล่า ทับซ้อนอยู่บนปรากที่เรามองเห็นได้ด้วยตาอีกที ปราสาทยุคกลางสุดวิจิตรที่ตั้งตระหง่าน ชวนให้คิดถึงเจ้าหญิงและเจ้าชาย ในนิยายของคาฟคาที่เขียนไม่เสร็จ กลับเป็นศูนย์กลางที่แผ่อำนาจมืดปกครองไปทั่ว เมืองที่สวยเหมือนเทพนิยาย กลายเป็นพื้นที่ที่เหงาจนจับขั้วหัวใจ
ฉันเริ่มต้นวันด้วยนิทรรศการใหม่ล่าสุดเกี่ยวกับเขา Enter The World of Kaka ที่ตีความนิยายของคาฟคาออกมาเป็นพื้นที่กายภาพ มองเห็นและจับต้องได้ งานแสดงเล็กๆ อยู่ในตึกลึกตรงข้ามบ้านเลขที่ 5 ที่คาฟคาเกิด หลอนคือความรู้สึกแรกที่ฉันได้รับ ไม่ใช่ความหลอนแบบการกลัวผี แต่มันทั้งซับซ้อน วกวน อึดอัด และมืดทึบจนรู้สึกเหมือนจะไม่มีทางออก เหมือนจะเป็นบ้าอยู่ข้างในแต่ทำอะไรไม่ได้
ในงานเขียนเรื่องกลาย (Metamorphosis) คาฟคาพูดถึงชายที่ชื่อ เกรเกอร์ ซัมซา นวนิยายขนาดสั้น ชวนให้นึกภาพตัวคุณเองเป็นเสาหลักของบ้านตื่นขึ้นมาในห้องของตัวเองเพื่อจะไปทำงานตามปกติ แต่กลับพบว่าร่างกายกลายเป็นแมลงตัวใหญ่บนเตียงที่คุ้นเคย แขนขาของคุณลีบเล็กยั้วเยี้ยและไม่อาจบังคับได้ดั่งใจ หน้าตาน่าเกลียดไม่ต่างไปจากแมลงสาป ไม่ใช่แค่ไปทำงานไม่ได้ แต่ยังสื่อสารกับใครไม่รู้เรื่อง ทุกคนที่เคยเคารพพึ่งพิงในตัวคุณเห็นคุณเป็นตัวประหลาด พ่อรังเกียจ แม่หวาดกลัว และน้องสาวสุดที่รักก็รู้สึกว่าเป็นภาระ ถ้าเป็นแบบนั้น คุณจะรู้สึกอย่างไรนะ
การมีชีวิตอยู่โดยตัวของมันเองไม่ใช่เรื่องง่าย แต่การมีชีวิตอยู่อย่างไร้ความหมายและไม่มีใครเข้าใจเป็นเรื่องยากยิ่งกว่า เรื่องเล่านั้นไม่ต่างไปจากสภาพแวดล้อมภายในบ้านของคาฟคาจริงๆ เลย
เด็กชายฟรันซ์ คาฟคา เกิดและเติบโตมาในครอบครัวชนชั้นกลางยิวในฐานะลูกชายคนโต ที่แบกรับความคาดหวังอันหนักหน่วงของบิดาให้สานต่อธุรกิจการค้า ท่ามกลางน้องสาวอีกสามคน น้องชายทั้งสองของเขาเสียชีวิตไปตั้งแต่ยังเด็ก เขาเป็นตัวประหลาด เป็นคนที่บิดาไม่เคยยอมรับ มารดาหวาดกลัวเกินกว่าจะปกป้อง และเป็นภาระของครอบครัว กระทั่งวันสุดท้ายที่เขาจากไปด้วยโรคร้าย ต้นแบบของนิยายขนาดสั้นเรื่องนี้ก็มาจากอพาร์ทเมนท์ที่คาฟคาเคยอยู่จริงๆ ที่บ้านเลขที่ 15 น่าเสียดายที่ทุกวันนี้มันกลายร่างเป็นโรงแรมขนาดใหญ่ให้ผู้มาพักชมวิวแม่น้ำไปแล้ว
ถ้าจะยังมีที่ไหนที่หน้าตาคล้ายกับบ้านที่เขาเคยอยู่ที่สุด คงเป็น Franz Kafka Society ที่ถูกออกแบบโดยสถาปนิกชาวอเมริกันซึ่งหลงใหลงานของคาฟคาอย่างยิ่ง
ฉันนั่งรถแทรมต่อไปห้องแถวเก่าเลขที่ 53 บนถนน Spálená ตึกสองชั้นหน้าตาคลาสิกในตรอกย่อมๆ ใกล้คาเฟ่ลูฟร์ที่คาฟคาเคยชอบมากินกาแฟและนั่งถกปัญหาลับปัญญา มีหนังสือหลายภาษาทั้งเก่าและใหม่ กองแผ่นเสียงแบบไวนิลถูกจัดวางไว้ให้เลือก โปสเตอร์ศิลปินดังจากทุกยุคทุกสมัยถูกแปะเอาไว้ทั่ว และที่มุมด้านในของร้าน งานประพันธ์ที่ของเหล่านักเขียนชาวเช็ก
ระหว่างทางจากตรงนั้นไปพิพิธภัณฑ์บนเกาะคัมปา ฉันต้องผ่านย่านเมืองเก่าที่คาฟคาเติบโตมา แลนด์มาร์กสำคัญอย่างนาฬิกาดาราศาสตร์ จัตุรัสเมืองเก่า จนถึงสะพานชาร์ลส์ บนถนนเต็มไปด้วยคู่รักกอดจูบแสดงความหวาน ในจดหมายถึงบรรดาคนรักทั้งหลาย ถ้อยคำของคาฟคาก็คร่ำครวญถึงหญิงสาว บ่งบอกความโรแมนติกชวนละลายหัวใจอย่าง “I miss you deeply, unfathomably, senselessly, terribly.” หรือ “May I kiss you then? On this miserable paper? I might as well open the window and kiss the night air.” แต่คาฟคาไม่เคยแต่งงาน ตลอดชีวิตของเขามีผู้หญิงผ่านเข้ามาไม่น้อย และเขาเกือบแต่งงานถึง 4 ครั้ง ทว่าสุดท้ายก็พังงานแต่งตัวเอง คาฟคาโทษความเก็บกดที่เกิดจากพ่อของเขาในจดหมายถึงพ่อ (Letter to Father) ที่ไม่เคยถึงมือพ่อจริงๆ
ในนิยายเรื่อง คดีความ (The Trial) คาฟคาเล่าเรื่องของคา ชายที่อยู่ๆ ก็ถูกตำรวจจับ ต้องไปว่าความครั้งแล้วครั้งเล่าในที่แปลกประหลาด ไม่มีใครอธิบาย กฏหมายทั้งหมดที่คาเคยรู้จักก็ไร้ประโยชน์ เขาต่อสู้ ดิ้นรน แต่กลับไม่มีวันพ้นผิด คาไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเขาทำผิดข้อหาอะไร ไม่ว่าจะพยายามหาแค่ไหนเขาก็ไม่อาจได้คำตอบ บางทีมันอาจจะเป็นเช่นนั้น เหตุผลของการเลิกราทุกครั้งของคาฟคา เขากลัวว่าจะทำอะไรผิดอีก อะไรที่เขาเองก็ไม่รู้ว่าคืออะไร ถึงจะรักด้วยความรักสุดหัวใจ แต่เขาก็กลัวเกินกว่าจะใกล้ชิดจนเป็นครอบครัวกับใครได้อีก และนั่นทำให้ฉันนึกถึงตัวเอง
Writer : Pafun Rachatasakul
TAG
Franz Kafka culture lifestyle travel trip แปลกแยกเหมือนในนิยาย เดียวดายในเมืองโรแมนติก : ตามรอยคาฟคาในปราก
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP CONTRIBUTORS
EVERYTHING TEAM
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP
THE CITYSCAPE OF MALAYSIA
มาเลเซียคือหนึ่งในประเทศเพื่อนบ้านที่ไปมาง่าย เดินทางสะดวก ใช้เวลาจากเมืองไทยเพียง 2 ชั่วโมงกว่าเท่านั้น หลายคนคงสงสัยว่า 4 วัน 3 คืน เราสามารถทำอะไรได้บ้างที่นี่ ทริปนี้เรามาเที่ยวเมืองกัวลาลัมเปอร์ เมืองหลวงขนาดเล็ก มีประชากรประมาณ 1.7 ล้านคนเท่านั้น เราจะพาไปเดินเที่ยวชมเมืองตั้งแต่ย่านธุรกิจ ย่านนักท่องเที่ยว ย่านศูนย์การค้าใหญ่ๆกลางเมือง แวะชมเมืองเก่าผ่านงานสถาปัตยกรรมอันสวยงามและน่าสนใจมาก
Sasivadee 6 years ago
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP
Ayutthaya, A Sacred City - ไหว้พระใกล้กรุง ชิลล์คาเฟ่ขนมไทย และข้อคิดระหว่างทริปที่ทำให้คุณตัดสินใจไปอยุธยาฯ
เดินทางมาเป็นเวลาชั่วโมงนิดๆก็เข้าสู่อดีตเมืองหลวงอันเก่าแก่ของไทยที่ได้ขึ้นทะเบียนมรดกโลก จังหวัดพระนครศรีอยุธยาคือจุดหมายปลายทางของเราในทริปนี้เพราะที่นี่ครบเครื่องจริงๆให้ทั้งความสุขใจและสุขกายภายในทริปเดียว ใครอยากจะเปลี่ยนบรรยากาศการเที่ยวแบบเชิงประวัติศาสตร์ไทย เดินเล่นเที่ยวเมืองเก่าชมงานสถาปัตยกรรม ไหว้พระทำบุญ แวะคาเฟ่ขนมไทยสไตล์โมเดริ์น เราขอให้ทุกคนเพลินไปกับการเดินทางครั้งนี้ที่ใช้เวลาทั้งหมดเพียง 2 วัน 1 คืนเท่านั้น ส่วนครอบครัวไหนกำลังอยากกำลังอยากจะหาที่พักผ่อน ใกล้ๆกรุงเทพมหานคร เราแนะนำพาลูกเก็บกระเป๋าแล้วมุ่งหน้าไปเที่ยวและทำบุญที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยากัน เพราะหลังจากที่เราได้ไปมาหลายรอบแล้ว เราก็ได้มีข้อคิดเล็กๆสำหรับคุณพ่อ คุณแม่ว่าทำไมเราถึงควรพาลูกไปเที่ยวอยุธยา
Sasivadee 6 years ago
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP
“สองสาว สองคัน สามพันกว่าโค้ง” กับเส้นทางในฝันของสิงห์นักบิดที่ต้องไปเยือนสักครั้ง
สำหรับคนรักโค้งหลงเขา คุณต้องมาโดนค่ะ แม้จะยังขี่มอเตอร์ไซค์ไม่ทั่วไทย ไปแค่ไม่กี่ที่ แต่หลิงขอยกให้เส้นแม่ฮ่องสอนลูปเป็นเส้นทางที่มีโค้งเยอะที่สุดและขี่สนุกที่สุด ส่วนวิวทิวทัศน์ก็ไม่ต้องพูดถึง เพราะมันสวยจนทำให้เราลืมเหนื่อย ถนนหนทางก็จัดว่าดีทีเดียว ชาวต่างชาติยังต้องมา แล้วทำไมเราจะไม่ไป?!
Ling Bhirada April 2019
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP
BERLIN – A Strolling for Inspiration by SRINLIM
ให้การเดินทางเป็นแรงบันดาลใจ และเติมเชื้อเพลิงให้ความคิดสร้างสรรค์กับ 4 มิวเซียมใน Berlin
SRINLIM April 2019
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP
เพลงสวดแห่งความตายของแม่น้ำ
"แม่โขงตายช้าๆ และเงียบเชียบ จากบทความหนึ่งของนักวิชาการต่างชาติที่พูดถึงเขื่อน 7 แห่งในจีน และวันหนึ่งเราจะถูกจำกัดเสรีทางธรรมชาติ และนี้คือเรื่องราวของการเดินทางในครั้งนี้"
Nikkasit Wongsawas March 2019
CULTURE&LIFESTYLE / THE TRIP
AMSTERDAM & EINDHOVEN – A Strolling for Inspiration by SRINLIM
Take your travel trip to inspire and burn your engines on with
8 Museums, 1 Design Hub, 1 Degree Show, 3 Cities and 2 Countries.
SRINLIM March 2019
SIGN UP TO OUR NEWSLETTER
A Monthly update of the new issue from us
SUBMIT
THANK YOU FOR YOUR SUBSCRIPTION
