RSU VERNADOC 2018 : OLD CUSTOMS HOUSE | IAMEVERYTHING.CO

LOOKING ON EVERYTHING ?

EXPLORE ON EVERYTHING

Photographer:
Mc Suppha-riksh Phattrasitthichoke

Writer:
Noinae Sritawan

Special Thanks:
Sudjit Sananwai

หลายครั้งที่เรามักจะเห็นตึกอาคารที่รกร้าง ไม่มีการใช้งานราวกับไร้ชีวิต ซึ่งในช่วงยุคก่อนนั้น ตึกอาคารเหล่านี้อาจมีคุณค่าในเชิงอุตสาหกรรม หรือมีคุณค่าทางด้านจิตใจ จะดีแค่ไหนถ้าวันหนึ่งสถาปัตยกรรมเหล่านี้ได้ถูกฟื้นชีวิตขึ้นมา ดังวัตถุประสงค์ของโครงการ VERNADOC

“VERNADOC เป็นแนวทางการศึกษาของสถาปนิกเพื่อเรียนรู้สถาปัตยกรรมพื้นถิ่น ด้วยการพาตัวเราไปยังที่ที่มีมรดกสถาปัตยกรรมน่าสนใจ แล้วเรียนรู้ผ่านการทำงานที่เรียกว่าการสำรวจรังวัด เพื่อเก็บข้อมูลของอาคารนั้น ด้วยเทคนิคดั้งเดิมของสถาปนิก คือดินสอ ไม้บรรทัด ตลับเมตร ในการวัด และวาดทุกอย่างลงบนกระดาษ หลังจากนั้นจึงลงหมึกด้วยปากกาเขียนแบบ (Technical Pen)” - ผศ.สุดจิต (เศวตจินดา) สนั่นไหว, อาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต และประธาน VERNADOC Thailand
   “จุดเริ่มต้นมาจากการที่เราได้มีโอกาสเรียนรู้เทคนิคจากฟินแลนด์ ผ่าน Mr. Markku Mattila ผู้ก่อตั้ง VERNADOC ซึ่งอันที่จริงวิธีนี้ที่ประเทศเขาทำสืบทอดกันมากว่าร้อยปีในหมู่ของสถาปนิก และนักศึกษาฟินแลนด์อยู่แล้ว ในชื่อว่า Mittausleiri (Documenting Camp) แต่เขาเป็นคนแรกที่เอามาทดลองจัดค่ายนานาชาติเป็นครั้งแรกในชื่อ VERNADOC 2005 ซึ่งมีผู้ร่วมค่ายจาก 5 ประเทศรวมไทยด้วยในครั้งแรก เราเห็นเทคนิคนี้มันน่าสนใจ น่าจะเอามาเผยแพร่ในประเทศไทย เพราะการพานักศึกษาลงทำงานในพื้นที่ 1-2 อาทิตย์ นอกจากจะได้เรียนรู้ตัวสถาปัตยกรรม ยังได้รู้จักพื้นที่ตรงนั้น เข้าใจเงื่อนไขบริบท รวมทั้งผู้คนที่นั่น สุดท้ายก็จะนำไปสู่ความเข้าใจในภาพรวมของสถาปัตยกรรมนั้นๆ ซึ่งเป็นวิธีที่ดีมากสำหรับการเรียนรู้”

   ผศ.สุดจิต เล่าว่า ”เราคาดหวังว่าผลงานจากการ Drawing ที่เกิดขึ้น ซึ่งเน้นความแม่นยำจากการสำรวจ เพื่อบอกเล่าสภาพอาคารตามข้อเท็จจริง เมื่อนำกลับไปให้ชุมชน เจ้าของอาคารได้เห็น ได้ชื่นชมแล้วจะเกิดความภาคภูมิใจ เพราะเทคนิคในการเขียนแบบของเราต่างจากการเขียนแบบทางสถาปัตย์ทั่วไป ที่ปกติจะต้องมีการใส่ระยะ (Dimension) ด้วยตัวอักษร หรือใส่สัญลักษณ์ (Symbolic) เพื่อระบุ ชนิด และรายละเอียดของวัสดุ ซึ่งมันค่อนข้างยากสำหรับคนทั่วไปในการทำความเข้าใจ แต่พอเรามาใส่ วัสดุ พื้นผิว และแสงเงาเข้าไปแทนสิ่งยุ่งยากเหล่านั้น มันช่วยทำให้คนเข้าใจภาพที่เขียนแค่สองมิติในลักษณะแบบสามมิติได้ โดยที่ไม่ต้องมีพื้นฐานทางด้านสถาปัตย์ ก็เป็นความคาดหวังว่า ด้วยผลงานที่ดูเรียบง่ายแต่มีคุณค่าทางศิลปะ มันจะสามารถนำมาใช้สำหรับการปลุกจิตสำนึกอนุรักษ์ได้”

   “สถาปัตยกรรมที่เราเห็นว่ามีคุณค่า น่าศึกษา ส่วนใหญ่มักจะเป็นอาคารที่อยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการสูญสลาย ไม่ว่าโดยภัยธรรมชาติ หรือโดยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของมนุษย์เอง เราคาดหวังว่า Drawing จากฝีมือของเด็กๆ หรือภาพเขียนที่เห็นนี้ มันอาจจะช่วยให้เขาระลึกขึ้นได้ว่า อย่าเพิ่งทำลายมัน และให้กลายเป็นความคิดที่จะปรับปรุงมันแทน”

   VERNADOC ยังคงดำเนินการอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี ค.ศ. 2005 ในหลากหลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศไทยเราพัฒนาเป็นค่ายอาสาสมัครที่ใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งผลงานครั้งสำคัญอีกชิ้นหนึ่งนั้นเป็น อาคารศุลกสถาน (เก่า) หรือโรงภาษีร้อยชักสาม ถนนเจริญกรุง กรุงเทพมหานคร เป็นอาคารที่ตั้งอยู่ริมน้ำอย่างโดดเด่นที่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ราวปี พ.ศ. 2429 แล้วเสร็จในปี 2433 เพื่อใช้ในกิจการของกรมศุลกากร และต่อมาก็ถูกเปลี่ยนเป็นสถานีตำรวจดับเพลิงบางรัก ซึ่งขึ้นกับกองตำรวจดับเพลิงและสถานีตำรวจน้ำ ซึ่งหากใครเคยได้เดินเข้าไปในตัวอาคารจะเห็นว่ามีความชำรุดทรุดโทรม เพราะถูกทิ้งร้างไว้ยาวนาน วัสดุเสื่อมกร่อนตามกาลเวลา แต่ยังสามารถรับรู้ได้ถึงความยิ่งใหญ่ในอดีตจากความใหญ่โตของโครงสร้างอาคาร ตลอดจนหอนาฬิกาขนาดใหญ่ ที่ถือเป็นความสวยงามในแบบของสถาปัตยกรรมในสมัยนั้น ซึ่งควรค่าแก่การอนุรักษ์อย่างยิ่ง โดยในครั้งนี้ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต ร่วมกับ VERNADOC Thailand ได้ลงพื้นที่เพื่อจัดค่าย RSU VERNADOC ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2018 ด้วยการสนับสนุนจาก Banana Studio และ Ucity ซึ่งมีแผนจะฟื้นฟูสถาปัตยกรรมแห่งนี้อย่างจริงจัง

   “ทาง Ucity ซึ่งเขาได้สัมปทานในการพัฒนาพื้นที่อาคารศุลกสถาน เขามีไอเดียในการอนุรักษ์อาคารตามหลักวิธี โดยเฉพาะเรื่องของการมีส่วนร่วมกับชุมชน เขาเห็นด้วยกับการเปิดโอกาสให้คนเข้ามาเรียนรู้ จึงสนับสนุนให้เราจัดค่ายและพานักศึกษามาลงสำรวจพื้นที่ และนำผลงานมาเผยแพร่ ซึ่งเป็นเรื่องที่ดีที่ผู้ประกอบการหรือคนในสังคมเห็นค่า เด็กได้ประโยชน์ในการเรียนรู้พื้นที่จริง และเด็กจะได้เห็นวันที่อาคารนั้นถูกปรับปรุง เปิดใช้อีกครั้ง เขาจะได้ร่วมภาคภูมิใจว่าเขาได้เห็นมันตั้งแต่วันที่มันไม่มีแนวโน้มว่าจะเป็นอะไรด้วยซ้ำ และมันจะเป็นประสบการณ์ของเขาในวิชาชีพสถาปนิกต่อไป”
   ถือเป็นอีกครั้งที่โครงการ VERNADOC ได้มีส่วนร่วมช่วยฟื้นฟูสถาปัตยกรรมให้กลับมามอบคุณค่าและความหมายแก่สังคมและบริบทโดยรอบ และยังทำให้เราได้เห็นว่า การมีจิตอนุรักษ์นั้นสามารถสร้างคุณค่าให้สรรพสิ่งได้อย่างเหนือกาลเวลา

ผศ.สุดจิต (เศวตจินดา) สนั่นไหว

   “อาจารย์ตุ๊ก” เป็นอาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต ผู้ที่อยู่ในฐานะประธานโครงการ VERNADOC Thailand โดยในปี ค.ศ. 2005 นับเป็นเหตุการณ์แรกสำหรับการก่อตั้งโครงการ VERNADOC ในประเทศไทย โดยอาจารย์ตุ๊กได้เข้าร่วมประชุมประจำปีของคณะกรรมการวิชาการนานาชาติว่าด้วยสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น (CIAV) ที่ประเทศญี่ปุ่น และได้มีโอกาสพบปะหารือกับ Markku Mattila สถาปนิกชาวฟินแลนด์ที่เป็นผู้ริเริ่มก่อตั้งโครงการ VERNADOC จากนั้นอาจารย์ตุ๊กจึงได้เล็งเห็นว่า VERNADOC เป็นโครงการที่เปรียบเสมือนเครื่องมือที่ใช้ในการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นในประเทศ ซึ่งสถาปัตยกรรมยุคดั้งเดิมหรือตึกอาคารที่มีการก่อสร้างมายาวนานนับร้อยปี มักจะมีคุณค่าทางจิตใจในทางใดทางหนึ่งต่อผู้คนในพื้นที่รวมถึงนักอนุรักษ์อีกหลายท่านที่เห็นความสำคัญในสถาปัตยกรรมต่างๆ นอกจากนั้นในบริบทของการเป็นอาจารย์ในมหาวิทยาลัย อาจารย์ตุ๊กได้ให้สัมภาษณ์ถึงประโยชน์ของโครงการว่า VERNADOC เป็นโครงการที่นักศึกษาวิชาสถาปัตย์จะได้เรียนรู้เพราะได้ลงพื้นที่สำรวจจริง ได้ศึกษาความเป็นมาของตัวอาคาร อีกทั้งได้เรียนรู้บริบทสังคมรอบข้าง ซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ดีในการต่อยอดในวิชาชีพสถาปนิกต่อไป และสิ่งสำคัญคือ โครงการ VERNADOC มีส่วนในการปลุกจิตสำนึกอนุรักษ์ให้กับทุกๆ คนที่ได้มาสัมผัส เพื่อให้หลายคนได้ตระหนักถึงคุณค่าและช่วยฟื้นฟูสถาปัตยกรรมในประเทศอย่างจริงจัง

    TAG

RSU VERNADOC 2018 : OLD CUSTOMS HOUSE

ARCHITECTURE/HOUSE
February 2020
CONTRIBUTORS
EVERYTHING TEAM
RECOMMEND
  • DESIGN/HOUSE

    W House II บ้านชั้นเดียวที่ลอยอยู่กลางอากาศให้ครอบครัวร่วมกัน สัมผัสทิวทัศน์ธรรมชาติรอบด้าน โดย IDIN Architects

    ในตอนนี้เราขอนําเสนอผลงานออกแบบบ้านอันโดดเด่นอีกครั้ง ภายใต้การออกแบบของสถาปนิก สัญชาติไทยอย่าง IDIN Architects บริษัทสถาปนิกผู้หลงใหลในงานสถาปัตยกรรมยุคโมเดิร์น ซึ่ง บ้านหลังนี้ถึงแม้จะเป็นบ้านชั้นเดียวสําหรับพักอาศัย หากเป็นบ้านชั้นเดียวที่ถูกยกขึ้นสูงจากพื้นดิน ถึง 7 เมตร โดยปล่อยพื้นที่ด้านล่างให้เป็นสวนและลานโล่งเลี้ยงสัตว์เลี้ยง ราวกับเป็นบ้านเรือนไทย ยกพื้นใต้ถุนสูงที่เราคุ้นเคย แต่รายละเอียดของตัวบ้านกลับเป็นสถาปัตยกรรมที่เต็มเปี่ยมไปด้วย ความโมเดิร์น ด้วยโครงสร้างของบ้านอันเป็นคอนกรีตดิบกระด้าง ห่มคลุมฟาซาดแผงระแนงไม้อัน เรียบเนียนกริบเปี่ยมสไตล์ จนดูไปก็คล้ายกับพิพิธภัณฑ์ศิลปะอยู่ไม่หยอก โดย เป้ จีรเวช หงสกุล ผู้ ก่อตั้งและเจ้าของบริษัท กล่าวถึงความเป็นมาของบ้านหลังนี้ว่า

    Panu Boonpipattanapong6 days ago
  • DESIGN/HOUSE

    SEA LAB บ้าน+น้ำ บ้านที่วางตัวอยู่บนสระดำน้ำลึกของผู้รักการใช้ชีวิตใต้น้ำ โดย Junsekino Architect and Design

    ถึงแม้ในตอนนี้เราจะขอนำเสนอผลงานออกแบบบ้านอีกครั้ง แต่บ้านหลังนี้ก็แตกต่างจากบ้านธรรมดาทั่วๆ ไป เพราะเป็นสถานที่ที่เป็นแนวความคิดแบบ บ้าน+น้ำ ที่สร้างขึ้นเพื่อครอบครัวที่ชื่นชอบการใช้ชีวิตอยู่กับน้ำ ด้วยการสร้างความเชื่อมโยงระหว่าง งาน+ความชอบ+การผักผ่อน+การฝึก+การสอน+ธรรมชาติ ด้วยการยกพื้นที่สำหรับดำน้ำมาไว้ในตัวบ้าน เพื่อให้คนที่รักการดำน้ำมาทำกิจกรรมกัน ทั้งการฝึกซ้อม การเรียนการสอน ทบทวนการดำน้ำ รวมถึงโชว์รูมจำหน่ายอุปกรณ์ดำน้ำ ภายในตัวบ้านชั้นล่าง ส่วนชั้นบนคือพื้นที่ส่วนตัวที่เป็นเหมือนบ้านของเจ้าของที่อาศัยอยู่บนห้วงน้ำ

    Panu Boonpipattanapong17 days ago
  • DESIGN/HOUSE

    บ้านฤดูฝน บ้านที่แฝงตัวท่ามกลางสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติเพื่อสัมผัสสุนทรียแห่งฝน โดย NTHAA

    ในตอนนี้เราขอนำเสนอผลงานออกแบบบ้านอันโดดเด่นอีกครั้ง ของสถาปนิกสัญชาติไทยอย่าง NTHAA กับผลงานออกแบบบ้านที่แฝงตัวแนบเนียนกับธรรมชาติอย่าง “บ้านฤดูฝน” วิลล่าพักตากอากาศ ในพื้นที่เขตบ้านยางปู่โต๊ะ อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ในขนาดพื้นที่ใช้สอย 142 ตารางเมตร ที่ออกแบบสำหรับการเข้าพักทุกช่วงฤดู เพื่อให้ผู้พักอาศัยได้สัมผัสกับประสบการณ์ของ “ฤดูแห่งการฟื้นฟูทางธรรมชาติและสุนทรียแห่งฝน” โดย เบล ณัฐพัชร์ ธนปุณยนันท์ หนึ่งในสถาปนิกผู้ออกแบบบ้านจากสตูดิโอสถาปัตยกรรม NTHAA กล่าวถึงความเป็นมาของบ้านหลังนี้ว่า

    Panu BoonpipattanapongAugust 2025
  • DESIGN/HOUSE

    o+o House บ้านแห่งความกลมกลืนระหว่างวิถีชีวิตของผู้อยู่อาศัยกับ สภาพแวดล้อมธรรมชาติ โดย Junsekino Architect and Design

    ถึงแม้วงการสื่อสารมวลชนโดยทั่วไปจะจับตาและสนใจในงานออกแบบสถาปัตยกรรมโครงการใหญ่ๆ อย่างการออกแบบสํานักงาน, พิพิธภัณฑ์, วิหาร, ศาสนสถาน ไปจนถึงอาคารรัฐสภาต่างๆ หากยังมี งานสถาปัตยกรรมที่โครงการไม่ใหญ่นัก แต่ถือว่าเป็นปัจจัยสําคัญอันจําเป็นสําหรับมนุษย์ที่สุดอย่าง หนึ่ง นั่นก็คือ ที่อยู่อาศัยที่เราเรียกกันว่า “บ้าน” นั่นเอง

    EVERYTHING TEAMJuly 2025
  • DESIGN/HOUSE

    “Pong House” เชื่อมปฏิสัมพันธ์กับธรรมชาติผ่านคอร์ต พร้อมตอบโจทย์ความ Privacy

    “Pong House” บ้านที่พร้อมเปิดสเปซมากที่สุดสำหรับการเชื่อมปฏิสัมพันธ์สู่ธรรมชาติ และเผยมุมมองน้อยที่สุดสู่พื้นที่สาธารณะ เพื่อความเป็นส่วนตัว โดยมี ‘คอร์ตยาร์ต’ เป็นหัวใจของบ้าน ในการสอดแทรกพื้นที่สีเขียวเข้ากับพื้นที่อยู่อาศัย ภายใต้ดีไซน์ที่คลี่คลายสู่ความเรียบง่าย และพร้อมเป็นพื้นที่ปลอดภัยสบายใจให้แก่ผู้อยู่อาศัยในทุกมุมของบ้าน

    EVERYTHING TEAM3 years ago
  • DESIGN/HOUSE

    ICE.SU HOUSE BY JUNSEKINO A+D บทสนทนาระหว่างการสร้างบ้านที่ย้อนแย้งแต่ชัดเจนบนสเกล 1:1

    “One for the Road” หรือ “วันสุดท้าย . . ก่อนบายเธอ” ภาพยนตร์ไทยที่สร้างกระแสตั้งแต่ก่อนเข้าฉาย และได้ผลตอบรับที่ดีทั้งจากตัวหนัง ผู้อำนายการสร้าง ผู้กำกับ บท เพลง นักแสดง ไปจนถึงบ้านของนักแสดงนำซึ่งมีเอกลักษณ์ และถูกพูดถึงมากกว่าเจ้าของ ไอซ์ซึ หรือ คุณณัฐรัตน์ นพรัตยาภรณ์ เลือกการปลูกบ้านขึ้นใหม่จากสถาปนิกที่เขาเลือกเอง JUNSEKINO A+D เพื่ออาศัยอยู่กับแฟนและแมว

    Nada InthaphuntMay 2022
SIGN UP TO OUR NEWSLETTER
A Monthly update of the new issue from us
THANK YOU FOR YOUR SUBSCRIPTION

We use cookies, localStorage and other technologies (collectively, "cookies") to recognise your browser or device, learn more about your interests, and provide you with essential features and services and for additional purposes. ( see details )